Geçen hafta  sosyal medyada bir fotoğraf ve bir yazı dolaşıyordu;  
“Atatürk ile aynı kareye giren o küçük kız bugün aramızdan ayrıldı. 99 yaşında hayatını kaybeden Remziye Tatlı o günü şöyle anlatmıştı.
"Müdür bir anda ‘Çocuklar Atatürk geldi, şu an sizin sınıfa doğru yürüyor” dedi. Bir gürültü koptu. Herkes çok heyecanlandı ve Atamız içeri girdi. İlk sözünü hiç unutmuyorum. Hepimiz ayağa kalktık. "Oturun geleceğin kültürlü anneleri" diye bize seslendi. Cümleye bakar mısınız? Biz de o sözün üzerine sıralarımıza oturduk.”

Bu fotoğraf ve haber bir Ankara anımı canlandırdı:

Yıllar önce Ankara’da en yakın büro komşum Neriman hanım ile annesi Hümeyra hanımdı. Neriman hanım, yaptığı nefis yemekleri bazı günler bir tepsiye koyar, büromun kapısını çalar,  bazen pırıl pırıl bir cam kavanoza koyduğu turşuyu getirir “Bunu sizin için yaptım” derdi. Onun turşularının tadını hala hiçbir yerde bulamam.

Bürom kalabalıklaşıp giden gelen sayısı arttıktan sonra kimi günlerde işimin arasında kısa bir mola vermek için evlerine giderdim. Kızı mutfakta  bana sütlü  Nescafe hazırlarken daima pencerenin önündeki koltuktan dışarıyı seyreden Hümeyra hanım ile sohbet ederdik. Sade döşenmiş tertemiz evleri bana huzur verirdi.

İnce, narin yapılı Hümeyra hanımın halinden, sakin duruşundan görmüş geçirmiş olduğu belliydi ama ben bu yaşlı kadın hakkında komşuluktan öteye hiçbir şey bilmiyordum.

Gazi Mustafa Kemal Bulvarına bakan dördüncü kattaki dairenin penceresine kadar uzanan çınar ağaçlarının dalları arasından Maltepe’de telaşla bir yerlere girip gelen insanları izlerken bana ağır ağır, tane tane; “Bu yıl kış çok sert geçti, Allah fakir fukaraya yardım etsin” der, Ben “Âmin, inşallah” diye cevap verirdim. Arkasından “Hangi aydayız?” diye sorar; “Eylül” derdim. “Hıı! Daha kış başlamamış” derdi. Ocak ayında isek “Evet, çok soğuk, Allah fakir fukaranın yardımcısı olsun” diyerek onu desteklerdim, Mart ayında, “Az kalmış kışın bitmesine” diye teselli olur, Haziran’da “Gelecek kış inşallah sert geçmez” derdi. Hangi ay olursa olsun oturduğum sürece bu replik üç dört kez tekrarlanırdı. 

Sonra Neriman hanım elinde kahve tepsisi ve o anda evde ne varsa koyduğu bir tabak kek, börek veya bisküvi ile gelir, sohbete katılırdı. 
Bazı günler evde bulamazdım. Sonradan öğrenirdim ki Neriman hanım annesini alıp Maltepe’de yürüyüşe çıkarmış veya kuaföre götürüp saçlarını kestirmiş, boyatmış. Kulaklarını örtecek uzunluktaki siyah düz saçları pırıl pırıl olurdu o zamanlar. 

2011 yılının Ocak ayında soğuk bir cumartesi günü annemi alıp oturmaya götürdüm. Neriman hanım her zamanki konuk severliği ve zarafeti ile bizim için  nefis ikramlar hazırlamıştı. 

Bir ara “Teyze kaç yaşında?” dedim. “Tahmin et” dedi. “88?”  “Çık Çık” “92?” “Çık Çık” “95?” “Tam 98 yaşında” dedi Neriman hanım. İnanamadım, “Allah sağlıklı ömür versin” dedim.

Büfenin alt gözünü açıp bana özenle saklanmış siyah beyaz bir fotoğraf gösterdi; Ortada Atatürk, çevresinde sivil ve resmi elbiseli devlet erkanı. Sağ baştaki iri yarı albayı gösterip “Annemin babası, dedem” dedi.

Babası Atatürk’ün Ankara Garnizon Komutanıymış. Abidinpaşa semtine ismini veren Abidinpaşa köşkünün üst katı lojmanları, alt katı babasının görev yaptığı yermiş. Merakla dinlemeye başladım. Hümeyra hanımın  Atatürk ile dans ederken bir fotoğrafı varmış ama kaybetmişler. Bunu duyunca canlı bir anıt ile karşı karşıya olduğumu anladım, kulaklarıma inanamadım.

O anki ruh hâlimi anlatmaya kelimeler yetmez, adeta tarihte bir yolculuğa çıkmıştım. Düşünebiliyor musunuz, Atatürk ile aynı ortamda bulunmuş, hatta onunla dans etme şansına erişmiş, müstesna bir hanımefendi oturuyordu karşımda. İnanılır gibi değildi, şaşkınlıkla sarsıldığımı anımsıyorum. 

Neriman hanım plastik zarflarda saklanan, inci gibi bir el yazısı ile yazılmış sararmış kağıtlar çıkardı. Eşi, Atatürk’ün Avrupa’ya okumaya gönderdiği gençlerdenmiş. Mühendislik eğitimi almış ve bu mektup ile Hümeyra hanıma evlenme teklif ediyormuş. Kutsal bir belge gibi elime almaya, okumaya çekindim, sonuçta bir özel mektuptu. Yazısı öyle güzeldi ki eski yazıdan yeni yazıya nasıl bu denli çabuk uyum sağladığına şaşırdım. 

Bir başka zarftan Neriman hanımın gençlik fotoğrafları çıktı. Yirmili, otuzlu yaşlarda, o zamanın saç modasına uygun kiminde düz, alnında bir bant olan, kiminde dalga dalga permalı siyah saçlar, ince güzel bir yüz. 

Sonra aynı yerden gümüş fincan zarfları içinde porselen kahve fincanları ile gümüş bir tepsi çıkardı. Altı tane, eksiksiz olarak saklanmışlardı. Kararmış gümüşlerin üstünde Osmanlı saray arması vardı. Bu şekilde Hümeyra hanımın bir ucunun da saray olduğunu öğrenmiş oldum. Günün sonunda öğrendiklerimin şaşkınlığı içindeydim. Hümeyra hanım, kimsenin bilmediği yaşayan bir tarihti adeta.

Bu zarafet, bu incelik başka türlü olamazdı zaten. Ama maalesef öğrenebildiklerim Neriman hanımın anlatabildiği kadardı. Oysa Hümeyra hanım kim bilir neler yaşamıştı cumhuriyetin ilk yıllarında, kim bilir neler gizliydi zihninde, hiç öğrenemedim. Keşke biraz daha önce tanıyabilseydim.

Bugün Kültür ve Sanat Evi olarak Ankara Kulübüne tahsis edilmiş Abidin Paşa köşkü,  Hümeyra hanım ve ailesine dair ne anılar saklıyor kim bilir.
Ertesi gün heyecanla Anıt Kabir komutanlığını arayıp haber verdim, “Burada Atatürk ile dans etmiş biri var” dedim, “Babası Atatürk’ün Garnizon komutanıymış”. Onlar da benim kadar şaşırdılar ve ilgilendiler, daha sonra birkaç kişi ziyaret edip Hümeyra hanımı sevindirmişler. Biraz ilgiden başka istedikleri hiçbir şey yoktu ki zaten.

Sonra ben Aydın’a taşındım. Birkaç yıl sonra Ankara’ya bir  gidişimde ziyaret ettim. Neriman hanım beni görünce çok mutlu oldu. Teyzeyi sordum, “Annemi iki yıl önce kaybettik” dedi. Hümeyra hanım 102 yaşında hayata veda etmiş. Nurlar içinde uyusun. 

Şimdilerde Neriman hanıma da ulaşamıyorum. Defalarca aramama rağmen telefonu hep kapalı, umarım sadece telefon numarası değişmiştir. Ankara’ya gittiğimde mutlaka arayacağım. 

Buket SARAN 8.12.2020

OLAY AYDIN